دارایی بافی نوعی هنر بافت پارچه است که در استان یزد رواج دارد .در واقع این کار روش قدیمی برای بافت پارچه از جنس ابریشم می باشد که نقش های خاصی دارد و نوع رنگرزی آن متفاوت است .جالب است بدانید در گذشته از آنجا که ابریشم بسیار گرانقیمت بود آن را در جهاز عروس به عنوان سرمایه قرار می دادند

نحوه انجام دارایی بافی در یزد

ایکات (به معنی: بستن، گره زدن و پیچاندن تار و پود به هم است) که در ایران دارایی بافی خوانده می‌شود. این روش قدیمی بافت پارچه در حال حاضر تنها در شهر یزد انجام می‌شود. در اصل دارایی بافته‌ای از ابریشم است که ویژگی خاص و شهرت آن به دلیل نقش‌های خاص و سبک رنگرزی بسیار ابتدایی آن است.

که ریشه در دل تاریخ دارد. به دلیل همین نوع رنگرزی،‌ هیچ‌گاه نمی‌توان دو پارچه دارایی شبیه به هم را دید؛ چون رنگ‌بندی و موج پارچه‌های بافته شده با هم متفاوت است.

به دلیل اینکه جنس این پارچه در گذشته از ابریشم طبیعی بوده و بسیار گران قیمت بوده است در جهیزیه عروس آن را به عنوان سرمایه و دارایی قرار می‌داده‌اند. امروزه اما دارایی بافی با نخ ویسکوز و ابریشم مصنوعی انجام می‌شود.

بافت پارچه دارایی به وسیله دستگاه دارایی بافی انجام می‌شود، در ابتدای کار بافت باید الیافی که وظیفه رنگ آمیزی و پیاده کردن نقش بر پارچه را دارند رنگ آمیزی شوند؛ برای رنگ کردن الیاف در گذشته از رنگ‌های گیاهی، طبیعی و روش‌های سنتی استفاده می‌شده است و امروزه مانند سایر رنگرزی‌ها رنگهای شیمیایی جایگزین شده‌اند.

پیش از رنگرزی الیاف را مرتب و به دسته‌های مرتب ۳۰ یا ۴۰تایی تقسیم می‌کنند. پس از آن دسته‌های الیاف را از داخل دو تکه چوب که دارای سوراخ‌های زیادی هستند عبور می‌دهند به شکلی که ابتدا و انتهای دسته‌های الیاف به وسیله آنها مهار می‌شوند و مرتب در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند

تا ‌هنرمند بتواند به آسانی طرح را بر روی الیاف منتقل کند. برای جدا کردن تقریبی الیاف هم‌رنگ، مابین آنها را با نخ موم زده گره می‌زنند؛ البته این گره‌ها خیلی دقیق عمل نمی‌کنند اما تا حدودی الیاف هم‌رنگ را از هم جدا نگه‌ می‌دارند.

پس از دسته‌بندی الیاف نوبت به جان بخشیدن با رنگ به الیاف می‌رسد. در این مرحله دسته‌های الیاف را از دو تکه چوب باز می‌کنند و با توجه به طرح و رنگ تعیین شده، رنگ می‌کنند؛ پس از رنگرزی، دسته‌های الیاف را با آب می‌شویند تا رنگ روی الیاف ثابت شود.

بعد از رنگ گرفتن الیاف گره‌ها را از الیاف باز می‌کنند؛ با باز کردن گره‌ها، قسمت‌هایی که با گره از هم جدا شده بودند خیلی کم با دیگر رنگ‌ها مخلوط شده‌اند و زیبایی خاصی به الیاف رنگرزی شده‌ می‌دهند.

گام بعدی بافت پارچه است. بعد از چله‌کشی، نخ‌ها را به دستگاه دارایی بافی می‌بندند و بافت پارچه دارایی آغاز می‌شود. پارچه دارایی کمی حالت کشی دارد به همین دلیل طرح‌ها خیلی دقیق بر روی پارچه پیاده نمی‌شوند؛ به طور معمول طرح‌های دارایی ساده، هندسی و بزرگ هستند.